Τις τελευταίες εβδομάδες βιώνουμε μια ελεύθερη πτώση στην αξία των κρυπτονομισμάτων. Η αξία του bitcoin ενδέχεται να υποτιμηθεί κάτω από τα 20,000 δολάρια μετά από σχεδόν ενάμιση χρόνο, με αποτέλεσμα εταιρείες όπως η CoinBase να συρρικνώνονται, και η κρίση να συνεχίζεται όχι μόνο εξαιτίας του “crypto winter” αλλά και των φόβων ότι βιώνουμε ένα bear market.
Παρόλα αυτά, βλέπουμε νέες, μεγάλες ανακοινώσεις στον χώρο τον εφαρμογών blockchain. Την τελευταία εβδομάδα ο συνιδρυτής του Twitter, Jack Dorsey, ανακοίνωσε την νέα πλατφόρμα “Web 5” που χρησιμοποιεί αποκεντρωμένη τεχνολογία για την φύλαξη και την διασφάλιση στοιχείων, η VeChain και το UFC ανακοίνωσαν την συνεργασία τους, και το BSN (blockchain service network) της Κίνας ετοιμάζεται για διεθνή επέκταση μεταξύ άλλων.
Με βάση τα παραπάνω, ζητήσαμε από τον Μιχάλη Τυρίμο, Διευθύνων Σύμβουλο της Capacitor Partners, που ειδικεύεται σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού και επιβλέπει την τεχνολογική στρατηγική σημαντικών οργανισμών της χώρας μας, να μας μιλήσει για τις δυνατότητες της τεχνολογίας blockchain και τον ρολο του στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ποια είναι ακριβώς η σχέση μεταξύ της τεχνολογίας blockchain και των κρυπτονομισμάτων;
Τα δύο είναι αλληλένδετα, αλλά διαφορετικά. Τα κρυπτονομίσματα είναι ένα είδος ψηφιακού πλούτου. Η τεχνολογία blockchain είναι ο τρόπος που επαληθεύεται η ιδιοκτησία αυτού του ψηφιακού πλούτου, ή άλλων ψηφιακών στοιχείων.
Αν το πάρουμε ιστορικά, ο τρόπος λειτουργίας της αποκεντρωμένης τεχνολογίας blockchain εμφανίστηκε πριν από σχεδόν ενάμιση δεκαετία στο ίδιο έγγραφο, ή whitepaper, του Satoshi Nakamoto που έδωσε στον κόσμο το bitcoin.
Παρόλο που μέχρι σήμερα δεν γνωρίζουμε ποιός ή ποιοί είναι πίσω από το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto, δεν μπορούμε παρά να θαυμάσουμε τον τρόπο με τον οποίον συνδύασαν διάφορες τεχνολογίες και μεθόδους όπως τα merkle trees, peer-to-peer transactions, digital time stamping, τον αλγόριθμο του proof of work και άλλα για να δημιουργήσουν ένα σύστημα που μπορεί να πιστοποιήσει την πραγματική ιδιοκτησία ενός νομίσματος, μιας ταυτότητας, ενός έργου τέχνης, ή οποιουδήποτε άλλου ψηφιακού στοιχείου.
Έτσι όταν αναφερόμαστε στην τεχνολογία blockchain, αναφερόμαστε σε ένα αποκεντρωμένο τρόπο διανομής και επιβεβαίωσης δεδομένων. Παρόλο που η αγορά των cryptos, όπως και η ευρύτερη αγορά, είναι σε κρίσιμο σημείο την δεδομένη στιγμή, η καινοτομία και η ασφάλεια που προσφέρει η τεχνολογια του blockchain είναι αδιαμφισβήτητες.
Τι κάνει το blockchain τόσο ασφαλές;
Η οποιαδήποτε αλλαγή στα δεδομένα που υπάρχουν σε ένα blockchain πρέπει να γίνεται αποδεκτή μέσω της συγκατάθεσης των μελών του (γνωστό και ως consensus).
Το κάθε μέλος του δικτύου έχει αντίγραφο με όλες τις επιβεβαιωμένες συναλλαγές (transactions) που έγιναν μέχρι στιγμής. Αν κάποιος λοιπόν, θελήσει να παραποιήσει τα δεδομένα σε ένα blockchain χωρίς την συγκατάθεση των μελών του, θα πρέπει να ελέγχει πέραν του 51% του δικτύου για να επιβάλλει αυτές τις αλλαγές. Αξίζει να αναφέρουμε ότι μια τέτοια περίπτωση είναι ακραία, ειδικά σε μεγάλα δίκτυα blockchain όπου προστίθενται διαρκώς όλο και περισσότερα μέλη.
Αυτή είναι και η πραγματική δύναμη της αποκεντρωμένης τεχνολογίας. Τα δεδομένα δεν μπορούν να αλλαχτούν από ένα κεντρικό σημείο, αλλά μόνο από πολλαπλά σημεία με την συγκατάθεση των μελών που τα μοιράζονται. Για αυτό το λόγο, το blockchain προσφέρει “immutability of data”. Τα δεδομένα μπορούν και παραμένουν αμετάβλητα.
Που ακριβώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία blockchain;
Πέραν από τα κρυπτονομίσματα και το DeFi (decentralized finance), το blockchain μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες περιπτώσεις για την πιστοποίηση στοιχείων.
Μερικές από τις χρήσεις του είναι για την πιστοποίηση έξυπνων συμβολαίων (smart contracts), χωρίς την ανάγκη κάποιου μεσάζοντα που θα επιβεβαιώσει την ισχύ των όρων του συμβολαίου, την πιστοποίηση εγγράφων όπως ταυτότητες ή τίτλοι ιδιοκτησίας, την πιστοποίηση προέλευσης προϊόντων σε ένα supply chain, ή και την πιστοποίηση ιδιοκτησίας ψηφιακής περιουσίας για έργα τέχνης σε μορφή NFT (non-fungible tokens). Ο γνωστός οίκος Christie’s έχει ήδη πώλησει NFTs σε δημοπρασία έναντι 17 εκατομμυρίων δολαρίων.
Το blockchain είναι ο πυρήνας του web 3.0. Είναι η υποδομή που μας επιτρέπει να έχουμε ψηφιακή ιδιοκτησία. Η παροχή του blockchain as a service (BaaS) συνεπώς θεωρείται και μια από τις σημαντικότερες τεχνολογίες που πρέπει να έχουμε υπόψιν μας, σύμφωνα με την IBS το 2021.
Αν δείτε άλλωστε και τις επενδύσεις που έγιναν σε blockchain startups το 2021, σύμφωνα με την Galaxy Digital Research, από τα $33 δισεκατομμύρια, ένα μεγάλο μέρος δόθηκε σε εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογίες για NFTs, DAOs (decentralized autonomous organization) και εφαρμογές του Web 3.0, κάτι που πλέον είναι αναμενόμενο.
Πιστεύω ότι το blockchain είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Πως θα μπορούσε η τεχνολογία blockchain να χρησιμοποιηθεί στον δημόσιο τομέα;
Το blockchain ήδη χρησιμοποιείται σε αρκετές χώρες για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.
Το 2019, το Ηνωμένο Βασίλειο κατάφερε να εκδώσει ψηφιακούς τίτλους ιδιοκτησίας χρησιμοποιώντας blockchain, μέσα σε μερικά λεπτά. Με αυτό τον τρόπο οι τίτλοι ιδιοκτησίας είναι κατοχυρωμένοι μέσω ψηφιακών ‘tokens’ στους ιδιοκτήτες τους. Αυτό το επίτευγμα είναι αρκετά σημαντικό. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την ανοικοδόμηση της Αϊτής όπου υπήρξε τρομερό πρόβλημα με το κτηματολόγιο λόγω της απώλειας τίτλων ιδιοκτησίας μετά τις καταστροφές του 2010. Με την τεχνολογία blockchain, ακόμα και αν καταστραφούν τα αρχεία ενός μέλους του δικτύου (π.χ: του κτηματολογίου), τα στοιχεία φυλάσσονται αναλλοίωτα από τα υπόλοιπα μέλη. Έτσι μπορούν να αποφευκτούν τέτοια προβλήματα.
Αλλά παραδείγματα χρήσης blockchain στο δημόσιο συμπεριλαμβάνουν την πιστοποίηση ψηφιακής ταυτότητας σε χώρες όπως η Εσθονία, ή και την δημιουργία ψηφιακής ταυτότητας για πρόσφυγες που εξελίσσουν τα Ηνωμένα Έθνη.
Τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ...
Στην Κύπρο αξιοποιούμε την τεχνολογία blockchain;
Η Κύπρος έχει ήδη αναπτύξει εθνική στρατηγική για αποκεντρωμένες τεχνολογίες, η οποία ανακοινώθηκε από την Βουλή των Αντιπροσώπων και το Υπουργείο Οικονομικών το 2019. Στην στρατηγική υπάρχουν προτεινόμενες δράσεις, παραδείγματα και προτεραιότητες, που όταν υλοποιηθούν με επιτυχία μπορούν να μας δώσουν σημαντικά προτερήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας μας.
Σκεφτείτε μόνο αν μπορούμε να έχουμε ψηφιακές πιστοποιήσεις όπως το απολυτήριο σχολείου, στρατού, ταυτότητας, και υπογραφής, επικυρωμένα στο blockchain. Πόσες διαδικασίες μεταξύ του πολίτη και του δημοσίου θα μπορούν να απλοποιηθούν και να επισπευσθούν, και πόσο θα μειωθεί η γραφειοκρατία λόγο της διαχείρισης φυσικών εγγράφων. Παραμένω θετικός ότι με τις δράσεις όλων των κατάλληλων τμημάτων και ατόμων που έχουν ως στόχο αυτή την ανάπτυξη, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε προς την σωστή κατεύθυνση.
Στον ιδιωτικό τομέα έχουμε δει εξαιρετικά blockchain projects στους τομείς της υγείας που αφορούν την πιστοποίηση και διαχείριση στοιχείων των ασθενών και της εκπαίδευσης (πιστοποίηση διπλωμάτων αποφοίτησης), μεταξύ άλλων. Υπάρχουν εταιρείες, σύνδεσμοι και ερευνητικά κέντρα στην Κύπρο που κάνουν πραγματικά αξιόλογη δουλειά.
Με βάση αυτά, το blockchain δεν είναι μια τεχνολογία που ελπίζουμε να δούμε στο μέλλον της Κύπρου, είναι ήδη στο παρόν της.
H Capacitor Partners προσφέρει λύσεις blockchain στους πελάτες της;
Το blockchain λειτουργεί ως αναπόσπαστο κομμάτι στις τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε για να αναπτύξουμε την τεχνολογική στρατηγική των πελατών μας. Ως σύμβουλοι σε θέματα που αφορούν το ψηφιακό μετασχηματισμό, συνεργαζόμαστε με εξειδικευμένους συνεργάτες από την Κύπρο και το εξωτερικό και είμαστε υπεύθυνοι για την εφαρμογή/υλοποίηση της τεχνολογίας αυτής σε διάφορα projects.
Σύμφωνα με το Markets and Markets, το μέγεθος της αγοράς του blockchain αναμένεται να φτάσει τα 67.4 δισ. δολάρια μέχρι το 2026, με CAGR (compound annual growth rate) της τάξης του 68.4%. Σαφέστατα, όπως προτείνουν και τα νούμερα της αγοράς αλλά και τα πολλαπλά παραδείγματα, το blockchain είναι μια τεχνολογία την οποία πρέπει να λάβουν όλοι σοβαρά υπόψη ως μέρος του ψηφιακού μετασχηματισμού τους. Αυτός είναι και ο λόγος που η Capacitor Partners δίνει σε αυτον τον τομέα την κατάλληλη σημασία που χρειάζεται.